Geçen Temmuz ayında, “Bulgaristan’daki 1984-1989 zulmünün zaman aşımı…” başlıklı şöyle bir yazı yazmıştım:
“Bulgaristan’da, 1944-1989 yılları arasındaki komünist dönemi sırasında insanlığa karşı işlenen suçların zaman aşımına uğramaması için senelerdir yasa tasarıları hazırlanmaktadır. Fakat bu tasarılar bir türlü yasallaşamamaktadır. Bu komünist döneminde işlenen suçların arasına, Bulgaristan’da 60’lı ve yine 70’li senelerde Pomaklara, 1984-1989 yılları arasında ise, Türklere karşı işlenen asimilasyon politikaları da vardır.
Bu dönemde Pomaklara ve Türklere karşı yürütülen politikalarla onlarca insan öldürülmüş(bunların arasında 17 aylık bir bebek ve 15 yaşında bir de çocuk vardır), binlercesi işkencelerle esir kamplarına ve cezaevlerine sürülmüş, binlercesi de çeşitli baskılara maruz kalmıştır. 1989 yılında ise, yüz binlercesi göçe zorlanmıştır.
1944-1989 yıllarındaki komünist döneminde işlenen suçların zaman aşımına uğramaması için başlatılan girişimler 26 senedir çeşitli bahanelerle savsaklanmaktadır. Örneğin Bulgaristan Parlamentosunda, 2014 Haziran ayında bu konuyla ilgili yasa tasarısı ilk okumada onaylanmasına rağmen, 14 gün sonraki ikinci oylamada Hak ve Özgürlükler Hareketi[HÖH/D(p)S] milletvekillerinin çoğunun kullandığı “ çekimser” oy nedeniyle yasa tasarısı yasalaşamamıştı…
Bilindiği gibi, Bulgaristan Parlamentosunda her yasa tasarısı için iki oylama yapılır. Birinci okumada yasa tasarıları bir bütün olarak tartışılır ve onaylanır. Bu konudaki komisyon üyeleri 14 gün içinde, sunulan yasa tasarısını ayrıntılı bir şekilde hazırlayıp ikinci bir okumayla oylamaya hazırlarlar. Milletvekilleri aynı yasa tasarısını bölüm bölüm, madde madde, metin metin kabul ettikten sonra, onaylanması için Cumhurbaşkanına gönderilir. Bir yasa tasarısı, Cumhurbaşkanının onayından ve Resmi gazetede yayımlandıktan sonra yasalaşır.
Bulgaristan Parlamentosunda, en son bu konuyla ilgili bir yasa tasarısı, Mayıs 2015 tarihinde sunulmuş olup, 25 Haziran’daki birinci okumada onaylanmıştır.
Yasa tasarısı, 1944-1989 yılları arasındaki komünist dönemde işlenen şu suçların zaman aşamasına uğramamasını içermektedir:
“1.İnsan haklarına karşı işlenen suçlar:
Bunlar cinayet, yaralama, hakaret, din karşıtlığı, vatandaşların eşitliğine, vatandaşların siyasi haklarına, mesken veya yazışma gizliliğine, vatandaşların çalışma haklarına, evlilik hayatına ve aileye, gençliğe karşı işlenen suçlardır.
2.Silah ticareti:
Uluslararası yasaklara ve yaptırımlara aykırı olarak silah ve silah teknolojileri ticareti yaparak suç işleyenler.
3.Komünist rejiminin resmi belgelerinin imhası:
DS(eski rejimin gizli servisi) veya askeri belgelerini yok etme, düzeltme, hasara uğratma gibi suçlar.
4.İnsan sağlığı ile ilgili suçlar:
İnsan hayatına ve sağlığına tehlike arz eden çevre kirliliğini veya bu konuda yanlış bilgi verme ve yayma gibi suçların.
5.Uyuşturucu üretimi ve kaçakçılığı:
Uyuşturucu ilaçların veya bunların değişken maddelerinin üretimi, dağıtımı ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi suçlar.
6.Mali suçlar.
Yasadışı mali kaynak sağlanması, silah kaçakçılığı, yasadışı bankacılık faaliyetleri, yurtdışındaki şirketlerle yasadışı faaliyetler, emekli, sosyal güvenlik ve diğer garanti fonlarında yapılan yolsuzluklar.
7.İnsanlığa karşı işlenen suçlar:
Uluslar arası sözleşmeleri ilhak ederek cinayet, fiziki olarak yok etme, işkence etme, sürgün veya nüfusun bir bölümünün yerini değiştirme; toplumun bir bölümünü siyasi, ırksal, ulusal, etnik, kültürel veya dini nedenlerden dolayı sınırdışı etme gibi suçlar.”
Bazı yayın organlarının belirttiği gibi, yasa tasarısı yasalaşmamıştır, sadece birinci okumada onaylanmıştır, 14 gün sonraki ikinci okumada yasa maddeleri tek tek görüşülüp son kez onaylanacak veya reddedilecektir.
Söz konusu komünist döneminde işlenen suçların zaman aşımına uğramaması için sunulan yasa tasarısına, bu seneki 25 Haziran tarihli birinci okumada HÖH/D(p)S milletvekillerinin çoğu, her nedense “kabul” oyu kullanmışlardır, hatta HÖH/D(p)S lideri Lütfi Mestan, bu yasa tasarısına 1984-1989 sözde “Soyadönüş Süreci” döneminde Türklere karşı işlenen suçlardan da özellikle bahsedilmesini önermiştir.
HÖH/D(p)S de bu yasayı destekliyorsa… Demek bu olayda bir bit yeniği vardır!
Bilindiği gibi, HÖH/D(p)S, 26 senedir kendisine verilen Bulgaristan’da Türklüğü ve Müslümanlığı bitirme görevini başarıyla sürdürmektedir. HÖH/D(p)S, eskiden zulmün bir parçası olan eski DS ajanlarının kontrolündedir. Eski DS kadrolarının hemen hemen hepsi ise, yukarıda sayılan zamanaşımına uğramayacak suçları işlemişlerdir.
Benim tahminime göre, 25 Haziran’daki bu birinci okumadan sonraki 14 gün içinde, yukarıdaki yasa tasarısı allak bullak edilerek, hayatta olanlar zamanaşımından faydalanıp, “bu suçları emir gereği veya görev icabı işlediler” gerekçesiyle aklanacaklar, sadece dönemin diktatörü Jivkov gibi ve onun çevresinden hayatta olmayan birkaç kişi, göstermelik olarak gıyaben yargılanacaklar…
Tersi olup söz konusu yasa tasarısı yukarıdaki şekliyle geçerse, eski DS ajanları da yargılanıp cezalandırılırsa, Bulgaristan, eski DS ve onun uzantılarından kurtulur ve tarihine tertemiz, yepyeni, bembeyaz bir sayfa açar!”
Bugün Bulgaristan’ın 240 sandalyeli Parlamentosu, “1944-1989 yılları arasındaki komünist dönemi sırasında insanlığa karşı işlenen suçların zaman aşımına uğramaması” yasasını 111 “evet” , 30 “karşı”, ve 7 “çekimser” oyla onayladığı bildirildi.
Eski rejimin partisi BKP’nin devamı olan BSP milletvekillerinin, parlamento başkanını kastederek, “İstifa! İstifa” sloganlarıyla yasayı protesto ettikleri bildirildi.
İlginçtir, yine eski rejimin partisi BKP’nin devamı sayılan HÖH/D(p)S milletvekillerinin, yıllarca desteklemedikleri yasayı bu sefer destekledikleri bildirildi.
Ancak bu komünist dönemindeki suçların “zaman aşımı” yasasının orasının burasının kırpıldığı sanılmaktadır ve şimdilik hangi suçları içerdiği de bilinmemektedir.
Durmuş Arda
News
