Bugün 3 Mart, Ayastefanos Antlaşmasının 144. yıldönümüdür.
Rusya bugün, “Rus azınlığın haklarını korumak için” gerekçesiyle Ukrayna topraklarını işgal ediyorsa… 145 sene önce de, “Hıristiyan azınlıkların haklarını korumak için” Osmanlı topraklarına saldırıyordu.
Haziran 1877 yılında Tuna nehrini geçen Rus orduları, kısa sürede Osmanlı devletinin savunma hattı kurduğu Plevne’ye ulaştı.
Osman paşa komutasındaki Plevne savunması, 145 gün sürdü. Bu savunma kırıldıktan sonra, Rus ordularının sıcak sulara çıkma hayali kısa sürede gerçekleşti ve Mart 1878 yılında Rus orduları İstanbul Yeşilköy kıyılarına ulaştı.
Çaresiz kalan Osmanlı idaresi, Ayastefanos antlaşmasını imzalamak zorunda kaldı… Bu antlaşma ile, Rusya’nı sınırları Yeşilköy’de bitiyor ve Balkan Yarımadasının hemen hemen tamamı Rus egemenliği altında kalıyordu.
Çok şükür ki, Batı devletlerinin müdahalesiyle, bu antlaşma sadece 4 ay 10 sürdü, yani 13.07.1878 Berlin Konferansının imzalanmasına kadar…
Aslında Rusya, 1853 yılında da “Filistin’de Ortodoks kilisesinin hakları için” Osmanlı devletine saldırmış; Sinop kıyılarında Osmanlı donanmasını batırmış, Kars ve civarını işgal etmiş, şimdiki Ukrayna’nın bir bölümünde veya biraz güneyinde bulunan Eflak ve Boğdan eyaletlerine saldırmaya kalkıştığında İngiltere, Fransa ve Sardinya(şimdiki İtalya’nın bir parçası) devletleri Osmanlı ile ittifak kurup, gerek Eflak ve Boğdan’da, gerek Kırım adasında yapılan 6 çarpışmada, Rusya mağlup edilmiştir. Bu çarpışmalar tarihe, 1856 Kırım savaşı olarak geçmiştir.
Bugün tarih, Ukrayna’da tekerrür ediyor. Batı devletleri, bunun farkındalar. Bugün Ukrayna, yarın kendileri… Onun için, Rusya’ya karşı kenetlendiler.
Ancak, Türkiye bugün, Rusya’nın Ukrayna saldırısının 8. gününde hala bocalıyor…
Tarihten ders çıkarmışa benzemiyor…
Osmanlı devleti de 1877-1878 Osmanlı- Rusya savaşından önce bocalıyordu…
Hatta bir dönem, tarihe Nedimof olarak geçen ve Rus yanlısı olan Nedim paşa sadrazam yapılmıştı…
1875-1876 yıllarında sadrazamlık yapan Nedim paşa döneminde, o zamanki Rusya’nın Filibe konsolosu olan Bulgar asıllı, Rus ajanı Nayden Gerov’un, Filibe ve civar yerleşim yerlerinde yıkıcı faaliyetler yürütmesine göz yumulmuş. Onun kurduğu çeteler, hem Müslümanları, hem Hıristiyanları katletmiş, fakat batı basınında “Türkler Hıristiyanları katlediyor” olarak yansıtılmıştır. Rusya, bunu bahane ederek, bir sene sonra, tarihe “93 harbi” olarak geçmiş olan Osmanlı topraklarına saldırmıştır.
Tarih bize gösteriyor ki, Rusya, Ukrayna’da durdurulmazsa, bir sonraki hamlesi ya Baltık ülkeleri, ya Balkanlar, ya Boğazlar(İstanbul ve Çanakkale) olacak…
Cumhuriyet döneminde, Türkiye, Rusya’ya karşı dengeli bir politika yürütmüştür, fakat hiçbir zaman etkisi altında kalmamıştır.
Ancak son birkaç senedir Türkiye’de bir eksen kayması gözlenmektedir. Gerek doğalgaz, gerek petrol ithalatında Rusya’ya bağımlılık, et ithalatında Rusya müttefiki olan Sırbistan’a imtiyazlar sağlanması bunların sadece birkaç örneğidir.
Türkiye’de, Cumhuriyet döneminde de Nedim paşalar, yani Nedimoflar eksik olmamıştır. Şimdiki dönemde, bunun örneği Doğu Perinçek olduğu görünmektedir.
Şimdiki Türkiye hükümeti, umarım çağdaş Nedimofların etkisinde kalmaz!
Durmuş Arda
News
